મધુરિમા બંગલે અપમાન થતાં અચલા સમસમી ઊઠી

સત્ – અસત્  – નવલકથા – સંગીતા-સુધીર

પ્રકરણઃ ૧૫

મધુરિમા બંગલે પહોંચેલી અચલાને ડ્રોઇંગ રૃમનો વૈભવ જોઈને શ્રીમંતો માટે ઈર્ષ્યાભાવ જાગે છે. ખાસ્સી રાહ જોયા બાદ સાવિત્રી સાથે વાતચીતમાં આ ઈર્ષ્યાભાવ પ્રગટ થાય છે. દરમિયાન કાન્તિલાલે ઓળખ પૂછતાં અચલા ફરી કટાક્ષમય શબ્દો ઉચ્ચારે છે. સાવિત્રી કાન્તિલાલને અચલાની ઓળખ આપે છે, પરંતુ તેના કટાક્ષમય શબ્દો સસરાના અપમાનસમા લાગે છે. દરમિયાન વાત વણસે છે અને મંથન જલદી પ્રશ્નો પૂછી લેવા અચલાને અનુરોધ કરે છે. જોકે, લાંબી રાહ જોયા બાદ આ રીતે વાતચીત શરૃ થતાં અકળાયેલી અચલા માનસિક સંતુલન ગુમાવે છે. તે સત્યેન શાહ વિશે ગમે તેવાં ઉચ્ચારણો કરે છે. આ સાંભળી મંથન ઉપરાંત સાવિત્રી અને કાન્તિલાલ પણ અચલા પર ગુસ્સે ભરાય છે. તેઓ અચલાને બહાર જવાનું કહી દે છે. આથી ગુસ્સે ભરાયેલી અચલા સત્યેન શાહે પ્રતિષ્ઠિત મહિલાઓનું જાતીય શોષણ કર્યું હતું તેવા સવાલ ઉઠાવે છે. પતિ સામેના તમામ આક્ષેપોનો ઇનકાર કરીને સાવિત્રી પ્રેસ કોન્ફરન્સ રદ્ કરવા પાછળ કારણ જવાબદાર હોવાનું જણાવે છે. સાથે જ તે યોગ્ય સમયે પુરાવા જાહેર કરવાનું જણાવી અચલાને ખોટા આક્ષેપો કરવા બદલ પરિણામો ભોગવવાની ચીમકી ઉચ્ચારે છે. અપમાનિત થયેલી અચલા મધુરિમા બંગલામાંથી નીકળી જાય છે. ઘોર અપમાન થતાં અચલા સત્યેન શાહ ખરેખર રેપિસ્ટ હશે અને તેમણે નક્કી નાણાકીય કૌભાંડ કર્યું હોઈ પાર્ટીએ ખજાનચીપદેથી દૂર કર્યા હશે તેવું માની લે છે. થોડીવાર પછી શાંત થયા બાદ અચલાને એક પત્ની તરીકે સાવિત્રીના શબ્દોમાં સચ્ચાઈ દેખાય છે. સાવિત્રી પાસે સત્યેન શાહના નિર્દાેષ હોવાના કેવા લેખિત પુરાવાઓ હશે તેવા વિચારે ચઢેેલી અચલા ફરી પાછી પોતાના અપમાનનો બદલો લેવાનો મનોમન નિર્ણય કરે છે. બીજી તરફ સાવિત્રીએ અટલને ઇન્ટરવ્યૂ આપ્યો હશે કે કેમ તેવો પણ તેને વિચાર આવે છે. અટલ સાથે કામ કરશે તો પોતે ફાયદામાં રહેશે તેવા વિચારે ચકડોળે ચઢેલી અચલા સત્યેન શાહના કેસમાં અટલ સાથે કામ કરવાનું નક્કી કરે છે. આ તરફ અચલાના ગયા બાદ સાવિત્રી, મંથન અને કાન્તિલાલ સત્યેન શાહની નિર્દાેષતાના પુરાવા અને સાક્ષીઓ અંગે ચર્ચા કરે છે. સમય ફરી પાછો અતીતમાં સરી જાય છે. એક ઇન્ડસ્ટ્રિયાલિસ્ટ હોવાના નાતે પોલિટિકલ પાર્ટીએ ડોનેશન મેળવવા સંપર્ક કર્યાે ત્યારથી સત્યેન શાહની પોલિટિકલ કરિયરની શરૃઆત થઈ હતી. બે વર્ષ અગાઉ પાર્ટીના ખજાનચીનું અવસાન થતાં સત્યેન શાહ પાર્ટીના ખજાનચી બન્યા હતા. આ અગાઉ સત્યેન શાહ પાર્ટીના પ્રેસિડન્ટ સિદ્ધાંત સૂર્યકાંત સરવરિયાને પાર્ટીમાં અમુક લોકોની મહત્ત્વાકાંક્ષા વિશે માહિતગાર કરે છે. સાથે જ ચીફ મિનિસ્ટરનું પદ મેળવવા પૈસાની જરૃરિયાત પર ભાર મુકે છે અને પાર્ટી ફંડના પુરોગામીના હિસાબો જોઈ જવા વિનંતી કરે છે. સત્યેન શાહ કાબેલ ચાર્ટર્ડ એકાઉન્ટન્ટ પાસે હિસાબો તપાસવાનો આગ્રહ કરે છે. આથી પાર્ટી પ્રેસિડન્ટ આર.જે. ફર્મનું નામ આપે છે, પરંતુ સત્યેન શાહ સ્વતંત્ર ફર્મને કામગીરી સોંપવાનો આગ્રહ રાખે છે. તેઓ મીટિંગ બોલાવી કાર્યકરો સૂચન કરે તે ફર્મ પાસે ફરીથી ઓડિટ કરાવાય પછી જ પોતે ખજાનચીનું પદ સંભાળશે તેમ પાર્ટી પ્રમુખને જણાવે છે.    

હવે આગળ વાંચો…

‘સત્યેન, તું આ બધાં લફરાંમાં શા માટે સંડોવાયો છે?’

‘કયાં લફરાંમાં, બાપુજી?’

‘તેં રાજકારણ તરફ પગલાં માંડ્યાં એ જ મને ગમતું ન હતું, પણ તારો હેતુ ઉમદા હતો. રાજકારણ થકી તું સામાન્ય લોકોના પ્રશ્નોનું નિરાકરણ લાવી શકે, એમને મદદ કરી શકે એટલે મેં એ સમયે તું પોલિટિક્સમાં જોડાયો એનો વિરોધ ન કર્યો, પણ હવે તું એમાં ઊંડો ઊતરતો જાય છે. પાર્ટીનો ટ્રેઝરર નિમાયો છે એ મને પસંદ નથી. જ્યાં પદ હોય ત્યાં પોલિટિક્સ હોય. આને લીધે તું અનેક દુશ્મનો ઊભા કરશે.’

‘કેવી રીતે, બાપુજી?’

‘જો દીકરા, મારે તને સમજાવવાનું ન હોય… મારા કરતાં તું અનેક ગણો હોશિયાર છે. દુનિયા ફરેલો છે. ઘાટઘાટનાં પાણી પીધાં છે. રાજકારણ એટલે ગંદી રમત. એમાં પણ રાજકારણના અર્થકારણમાં તો એટલી બધી ગંદી રમત રમાય છે કે તારા દૂધે ધોયેલા હાથ ખરડાશે. કાળાં નાણા વેપારીઓ કરતાં પોલિટિકલ પાર્ટી પાસે વધુ હોય છે. તું આ બધાથી દૂર રહે એ જ સારું છે. લોકોનું ભલું કરવું હોય તો બે-પાંચ કરોડનું વધુ દાન કર, એકાદ-બે હૉસ્પિટલ, કૉલેજ અને સ્કૂલ બંધાવ, ઘરડાઘરની સ્થાપના કર, થોડાં વધુ અનાથ બાળકોને દત્તક લે, એકાદ-બે વધુ ગામડાંને દત્તક લે, પણ પોલિટિક્સના લફરામાં અને એમાં પણ પાર્ટીના ફાઇનાન્સના પદમાં તારી જાતને સંડોવ નહીં.’

‘બાપુજી, જો બધા જ ભણેલા-ગણેલા, સક્ષમ લોકો આવું વિચારશે તો દેશનું ભલું થઈ રહ્યું…’

‘બેટા, તું એકલો જ કંઈ દેશનો ઉદ્ધાર કરી શકવાનો નથી. પોલિટિકલ પાર્ટીને જે ઊધઈ લાગી ગઈ છે એને તું એકલો દૂર કરી શકે એમ નથી. એ ઊધઈ ઊલટાની તને જ કોરી ખાશે.’

‘બાપુજી, તમે તો ગાંધીજીના પરમ ભક્ત છો. ટાગોરનું લખેલું બાપુનું પ્રિય કાવ્ય ‘એકલો જાને રે…’ ભૂલી ગયા?’

‘દીકરા, હું કંઈ જ ભૂલ્યો નથી.’

‘તો પછી?’

‘પછી શું? બાપુનું નામ અને ટાગોરનું કાવ્ય, હવે મારી જીભ સિવાઈ ગઈ છે. આપણા દેશના રાજકારણમાં પેઠેલા સડાને દૂર કરવાનું વિધાતાએ કદાચ તારા લલાટે જ લખ્યું હશે. આ તો મને એક પિતા તરીકે તારી ચિંતા થતી હતી. સાવિત્રી અને મંથનની ચિંતા થતી હતી. એટલે તને ટકોર કરી. તને મંથનની મનઃસ્થિતિની તો જાણ છે જ. પેલો ગોઝારો અકસ્માત એ હજુ સુધી ભૂલ્યો નથી.’ મંથનની દીકરી મૃણાલ પાંચ વર્ષની થઈ અને એની ફિફ્થ બર્થ-ડે ઊજવવા મંથન અને એની પત્ની માનસીએ ભવ્ય પાર્ટીનું આયોજન કર્યું. મૃણાલના પ્લે ગ્રૂપનાં બધાં જ બાળકોને એમના પેરેન્ટ્સ સહિત એમાં આમંત્ર્યાં હતાં. કોલકાતાના મેજિશિયનને ખાસ મુંબઈ એમના જાદુના કરતબ દેખાડવા બોલાવ્યા હતા. ‘સ્વાનલૅક’ બેલે ભજવવા આગલે દિવસે જ રશિયન બૅલે ડાન્સરોના ગ્રૂપને મોસ્કોથી આમંત્ર્યું હતું. સત્યેનની ગ્રાન્ડ ડૉટરની બર્થ-ડે પાર્ટી હતી. કંઈ જેવી તેવી વાત નહોતી!

પાર્ટીમાં જવા માટે મંથન-માનસી અને મૃણાલની પાછળ પાછળ બીજી ગાડીમાં  સત્યેન, સાવિત્રી અને કાન્તિલાલ, આમ આખું કુટુંબ નીકળ્યું હતું. હજુ તો એમની એ બે ગાડી સી લિન્ક ઉપર પ્રવેશે ત્યાં તો સામેથી એક કાર ધસમસતી આવી અને મંથનની ગાડી સાથે જોરથી ભટકાઈ. મંથન જાદુઈ રીતે એ અકસ્માતમાંથી ઊગરી ગયો, પણ એ અકસ્માત માનસી અને મૃણાલ માટે જીવલેણ નીવડ્યો. પાછલી ગાડીમાં બેઠાં બેઠાં મંથનનાં માતા-પિતા અને દાદા આ જીવલેણ અકસ્માત નિઃસહાય બનીને જોઈ રહ્યાં. મંથનને આ અકસ્માતના આઘાતમાંથી બહાર કાઢવા કાન્તિલાલ, સત્યેન અને સાવિત્રીએ આકાશ-પાતાળ એક કર્યાં. તેઓ ત્રણે પણ માનસી અને મૃણાલના અકાળ આકસ્મિક મૃત્યુને કારણે ડઘાયેલાં તો હતાં જ. મંથનની મનઃસ્થિતિ બે વર્ષે માંડ માંડ ઠેકાણે પડી. એનાં પુનર્લગ્ન માટે સત્યેન, સાવિત્રી, કાન્તિલાલ તેમ જ મંથનના મિત્રોએ ખૂબ જ પ્રયત્નો કર્યા. માનસીના પિયરિયાંઓએ પણ મંથનને એ માટે ખૂબ જ સમજાવ્યો. હજુ તો એ જુવાન હતો. એની સામે આખી જિંદગી પડી હતી. આવું લાગતા-વળગતા બધાએ જ મંથનને પુનર્લગ્ન માટે રાજી કરવા કહ્યું, પણ મંથન માનસીને ભૂલી શક્યો નહોતો. મૃણાલને યાદ કરીને એ બે વર્ષ પછી પણ રોજ રાતનાં આંસુ પાડતો હતો. એણે બીજાં લગ્ન કરવાની સાફ ના પાડી દીધી. આખરે એ માટેના પ્રયત્નો કરવાનું સત્યેન અને સાવિત્રીએ છોડી દીધું.

કાન્તિલાલને હવે એ ચિંતા પેઠી હતી કે સત્યેન જો રાજકારણમાં આગળ પડતો ભાગ લેવા માંડે અને ન કરે નારાયણ ને એ કોઈ કાવાદાવાનો ભોગ બને તો તો મંથન એ આઘાત જીરવી જ નહીં શકે. સાવિત્રી પણ સત્યેનને એટલી ચાહતી હતી કે સત્યેન જો જરા પણ મુશ્કેલીમાં મુકાય તો એ વિહ્વળ થઈ જતી હતી.

* * *

કાન્તિલાલે સત્યેનને પોલિટિક્સમાં આગળ વધતો અટકાવવા માટે આ બધું વિચારીને ટકોર કરી હતી, પણ દીકરાનો જવાબ સાંભળીને એ ચૂપ થઈ ગયા હતા.

બે વર્ષ પહેલાં કાન્તિલાલને જે ચિંતા થઈ હતી. એ બે દિવસ પહેલાં સાચી ઠરી.

* * *

રવીન્દ્ર જેસિંગલાલ ભગત જેમ વર્ષોથી ચાર્ટર્ડ એકાઉન્ટન્ટ તરીકે મુંબઈમાં ઍક્ટિવ પ્રેક્ટિસ કરતા હતા તેમ જ વર્ષોથી ‘જય જનતા પાર્ટી’ના ઍક્ટિવ સભ્ય પણ હતા. સી.એ. તરીકે આઈટી ઑફિસરો જોડે ક્લાયન્ટોના રિટર્નની બાબતમાં સેટિંગ્સ કરાવવા માટે એમની જેટલી નામના હતી એટલી જ શાખ જય જનતા પાર્ટીનાં રોકડા નાણાનું સેટિંગ કરવા માટે પણ હતી.

ઇન્ડિયાની બીજા નંબરની પોલિટિકલ પાર્ટી હોવાને કારણે જય જનતા પાર્ટીનો નાણાકીય હિસાબ-કિતાબ કરોડો નહીં, અબજોમાં હતો. એમાં અડધાથી વધુ રોકડાનો હતો. પાર્ટીના ગુજરી ગયેલા ટ્રેઝરરે વર્ષોથી રવીન્દ્ર જેસિંગલાલ ભગત, જેઓ એમના મૂળ નામ કરતાં ટૂંકાક્ષરી ‘આરજે’ના નામથી વધુ જાણીતા હતા એમની જોડે પાર્ટીનાં એકાઉન્ટ્સ સંભાળ્યાં હતાં. સંભાળ્યાં એ યોગ્ય શબ્દ ન કહેવાય. એ બંનેએ ભેગા મળીને હિસાબોમાં બહુ મોટા ગોટાળા કર્યા હતા. એમાં આરજેને દુબઈના તૈમૂર ખાનનો બહુ મોટો સાથ હતો. નહીં નહીં તોયે આ ત્રિપુટીએ જય જનતા પાર્ટીના પાંચ હજાર કરોડ રૃપિયાનો ગફલો કર્યો હતો.

જય જનતા પાર્ટીને લગભગ દરેક દેશમાંથી નાની-મોટી નાણાકીય મદદ કાયમી ધોરણે મળ્યા કરતી હતી. આમાં પણ અમેરિકા અને ઇઝરાયલમાંથી ખૂબ જ મોટી રકમ મળતી હતી. મોટા ભાગની રકમ રોકડામાં મળતી હતી. એનો બધો જ હિસાબ-કિતાબ આરજે અને સદ્ગત ખજાનચી પાસે રહેતો. સિદ્ધાંતભાઈને પાર્ટીના ભૂતપૂર્વ ખજાનચી અને આરજેમાં જબરજસ્ત વિશ્વાસ હતો અને વિશ્વાસઘાત એ જ કરી શકે જેમનામાં તમને અનહદ વિશ્વાસ હોય. પાર્ટીના કાર્યમાં સિદ્ધાંતભાઈ એટલા રચ્યાપચ્યા રહેતા હતા કે હિસાબ તપાસવાનો સમય જ એમની પાસે નહોતો.

અમેરિકા, ઇઝરાયલ અને અન્ય જે જે દેશો જય જનતા પાર્ટીના ભંડોળમાં નાણા રેડતા હતા એમનો ઉદ્દેશ ઇન્ડિયાની હાલની રૃલિંગ પાર્ટી જે ઇસ્લામધર્મીઓને ખૂબ જ મોટું તેમ જ ખોટું ઉત્તેજન આપતી હતી અને વોટ માટે એમની આળપંપાળ કરતી હતી એ પાર્ટીને ઊથલાવીને જય જનતા પાર્ટીને રૃલિંગ પાર્ટી બનાવવાનો હતો.

સાઉદી અરેબિયા અને અન્ય ઇસ્લામધર્મી દેશોમાં જ્યારથી તેલ જડ્યું હતું ત્યારથી એ દેશોએ ઇસ્લામ ધર્મનો પ્રચાર કરવાનું એમનું કાર્ય અનેક ગણુ વધારી દીધું હતું. આર્થિક રીતે ખૂબ જ બળવાન બનેલા એ તૈલી દેશો વિશ્વના બધા જ દેશો અને ખાસ કરીને ભારતના લોકોને ધાકધમકી તેમ જ પૈસાની લાલચ આપી ઇસ્લામધર્મી બનાવવા લાગ્યા હતા. જોતજોતાંમાં વિશ્વમાં ઇસ્લામધર્મીઓની વસતિમાં ખૂબ જ વધારો થઈ ગયો હતો. ભારતમાં એમની વસતિ જે પહેલાં માંડ પાંચ-દસ ટકા હતી એ વધીને હવે લગભગ ચાલીસ ટકા થઈ ગઈ હતી. ઇસ્લામ ધર્મના વિરોધીઓ, ક્રિશ્ચિયનો અને જ્યુ લોકો, મુસલમાન ધર્મ વધુ ન ફેલાય, તેઓના હાથમાં દરેક દેશની લગામ આવી ન જાય એ માટે જય જનતા તેમ જ વિશ્વની અન્ય એવી જ પાર્ટીઓને સહાય કરતા હતા.

* * *

‘આરજે, યે મૈં ક્યા સૂન રહા હૂં?’ નિયમ પ્રમાણે સવારના બરાબર દસ વાગે તૈમૂર ખાને દુબઈથી ફોન કરતાં પ્રશ્ન કર્યો.

‘તમે શું સાંભળ્યું છે?!’ થોડા આશ્ચર્ય સાથે આરજેએ સામો પ્રશ્ન કર્યો.

‘લે… સાંભળ. તારી પાર્ટીના સિદ્ધાંતભાઈ અને જેને તમે હમણા હમણા ખૂબ જ ચગાવ્યો છે એ સત્યેન શાહનો સંવાદ સાંભળ.’

સિદ્ધાંતના ફ્લેટના બધા જ ઓરડાઓમાં તેમ જ એમની ઑફિસમાં તૈમૂર ખાને એના માણસો દ્વારા સંતાડીને માઈક ગોઠવ્યાં હતાં. ત્યાં જે કંઈ પણ વાર્તાલાપ થતો હતો એ બધો જ રેકૉર્ડ થતો હતો. તૈમૂર ખાન દુબઈમાં બેઠા બેઠા સિદ્ધાંત કોની જોડે શું વાત કરે છે એ સાંભળી શકતો હતો. એણે સિદ્ધાંત અને સત્યેન શાહ વચ્ચેનો આગલા દિવસનો વાર્તાલાપ આખ્ખેઆખો આરજેને સંભળાવ્યો.

‘આ સત્યેન શાહ એના મનમાં સમજે છે શું?’ ધૂંવાંપૂવાં થતા આરજેએ એનો ગુસ્સો ઠાલવતાં કહ્યું.

‘તમે લોકોએ જ એને ચગાવ્યો છે. પાર્ટીનો ટ્રેઝરર બનાવ્યો છે. એટલું તો જાણવું જોઈએને કે આવા અગત્યના પદ ઉપર આપણો જ માણસ હોવો જોઈએ. સત્યવાદી હરિશ્ચંદ્ર ટ્રેઝરર તરીકે ન ચાલે.’

‘હું પાર્ટીના હિસાબ-કિતાબ ફરીથી તપાસવાની ચોખ્ખી ના પાડી દઈશ.’

‘જોજે, ભૂલેચૂકે પણ એવું ન કરતો. નહીં તો સત્યેનને શું, સિદ્ધાંતને અને આખી દુનિયાને શક આવશે કે તું હિસાબ ફરીથી કોઈ તપાસે એનો વાંધો શા માટે લે છે?’

‘હું કહીશ કે હિસાબો બધા હમણા જ ઑડિટ થયા છે. એને ફરીથી તપાસવા એટલે વર્ષોથી જેઓ આપણા એકાઉન્ટ્સ ઑડિટ કરે છે એમનામાં આપણને અવિશ્વાસ છે. બીજું કે આમ કરતાં પાર્ટીના લાખો રૃપિયા ખર્ચાશે, સમયનો વ્યય થશે, પાર્ટીના વર્કરોનું ધ્યાન પાર્ટીના કામમાંથી હટીને એકાઉન્ટન્ટને હિસાબ આપવામાં રોકાશે.’

‘તારી આ દલીલો આમ તો ગળે ઊતરે એવી છે તેમ છતાં તું જો પાર્ટીનાં એકાઉન્ટ્સ ફરીથી તપાસવાનો વિરોધ કરશે તો નક્કી તારા વિશે લોકોને શંકા જશે. પાર્ટીના ગુજરી ગયેલા ટ્રેઝરર અને તું બંને ગાઢ મિત્રો હતા. પાર્ટીનો બે નંબરનો બધો જ હિસાબ તારી પાસે છે. પાર્ટીના હિસાબો ફરીથી કોઈ એક ઇન્ડિપેન્ડન્ટ ચાર્ટર્ડ એકાઉન્ટન્ટ આગળ તપાસવાની સત્યેન શાહની માગણીનો વિરોધ તારાથી તો થાય જ નહીં. ઊલટાનું તારે એ માગણીને સપોર્ટ કરવો જોઈએ.’

‘વ્હૉટ? હું સત્યેન શાહની આવી વાહિયાત માગણીને સપોર્ટ કરું?’

‘આરજે, સત્યેન શાહની માગણી વાહિયાત નથી. તને એ વાહિયાત લાગે છે, કારણ કે તેં ગોટાળા કર્યા છે, પણ આ બધી દલીલો છોડ. હવે આપણે શું કરવું એ વિચાર.’

‘વિચારવાનું શું હોય? એ સત્યેનનો કાંટો જ કાઢી નાખીએ.’

‘આરજે, તુમ ઇસ દુનિયા કે મહામૂર્ખ હો.’

‘કેમ, કેમ? તૈમૂરભાઈ, મને આમ મૂર્ખો કેમ કહો છો?’

‘બીજું શું કહું? સત્યેન શાહે એકાઉન્ટ્સ ફરીથી તપાસવાનું સૂચન કર્યું. તમારી ફર્મને એ ન સોંપવાનું જણાવ્યું. પછી જો એનું અચાનક ખૂન કે મૃત્યુ થાય તો આંગળી કોના તરફ ચીંધાય? મૂર્ખા, સૌથી પહેલાં એના માટે શંકા તારા ઉપર જ જાય. ગુજરી ગયેલો ટ્રેઝરર તારો અંગત મિત્ર હતો. પાર્ટીના બે નંબરના પૈસા તારી પાસે છે.’

‘તૈમૂરભાઈ, સાલાને ખતમ જ કરોને. હું તો કહું છું કે સિદ્ધાંતભાઈને પણ ઉડાડી દો. બંને જો કોઈ અકસ્માતમાં સાથે જ ઊડી જાય તો એનાથી ઉત્તમ કંઈ નથી. આપણી આગળ પાર્ટીના પાંચ હજાર કરોડ તો પડ્યા જ છે. હું બીજા પાંચ-દસ હજાર કરોડની ઉચાપત કરીને દુબઈ આવી જઈશ.’

 

‘આરજે, તું સાલા બેવકૂફ હૈ. પાંચ-પચ્ચીસ હજાર કરોડ રૃપિયા લે કે તુ દુબઈ આ ભી ગયા તો અહીંયા કરશે શું? ગધેડા, તારે તો ઇન્ડિયામાં જ રહેવું જોઈએ અને સિદ્ધાંતની જગાએ પાર્ટીના પ્રેસિડન્ટ અને ઇન્ડિયાના પ્રાઇમ મિનિસ્ટર બનવું જોઈએ.’

તૈમૂર ખાનના આરજે જોડેના સંબંધો મિત્રતા ખાતર નહોતા. એ ઇસ્લામ ધર્મનો પ્રતિનિધિ હતો. એમનો ઉદ્દેશ ભારતમાં જે રૃલિંગ પાર્ટી હતી એ જ સત્તા પર રહે, મુસલમાનોને છાવરતી રહે, ભારતમાં મુસલમાનોની વસતિ અને વગ વધતી રહે એ જોવાનો હતો. જય જનતા પાર્ટી પાવરમાં આવે તો મુસલમાનોને મળતી સવલતો અને ઉત્તેજન બંધ થઈ જાય. તૈમૂર ખાન જય જનતા પાર્ટીના ખાઉધરા અને સ્વાર્થી વર્કર આરજેને આથી સપોર્ટ કરતો હતો. પૈસા માટે એની સગી માને પણ વેચી નાખે અને પાર્ટીને તો શું, પોતાની જાતને પણ દગો આપે એવો આરજે હતો. તૈમૂરને આ વાતની બરાબર જાણ હતી. આરજે ઇન્ડિયામાં જ રહે અને જય જનતા પાર્ટીમાં રહીને જ એ પાર્ટીની વિરુદ્ધ કાર્ય કરે એવું તૈમૂર ખાન અને એને પીઠબળ આપતાં મુસ્લિમ રાજ્યો ઇચ્છતાં હતાં.

‘પણ પેલો સત્યેન તો એકાઉન્ટ્સની પાછળ પડી ગયો છે. જો કોઈ બીજા ઇન્ડિપેન્ડન્ટ ચાર્ટર્ડ એકાઉન્ટન્ટને હિસાબ-કિતાબ તપાસવા પાર્ટી નીમશે તો બે મિનિટમાં જ મારું ભોપાળું બહાર પડી જશે.’

‘એની તું ફિકર ન કર.’

‘ફિકર ન કરું?’

‘હા, જો સાંભળ, સૌથી પહેલાં તો સત્યેન શાહ ઇન્ડિપેન્ડન્ટ ચાર્ટર્ડ એકાઉન્ટન્ટને નીમવા માટે પાર્ટીની મીટિંગ બોલાવશે. તું એમાં રાજી થઈને હા પાડજે. પછી એ મીટિંગ બને એટલી મોડી બોલાવાય એવું કરજે. તારીખ પે તારીખ માગ્યા કરજે. આખરે જ્યારે મીટિંગ બોલાવાય અને બે-પાંચ ચાર્ટર્ડ એકાઉન્ટન્ટોનાં નામો સજેસ્ટ થાય ત્યારે તું એમાં બીજાં બે-પાંચ નામોનો તારા તરફથી ઉમેરો કરજે. પછી એ બધી સીએની ફર્મો કેવી છે એના રિપોર્ટ મગાવજે. એમાં ચાર-છ મહિના નીકળી જશે. ત્યાર બાદ એમાંથી કઈ ફર્મને પાર્ટીનાં એકાઉન્ટ્સ ફરીથી ચેક કરવા આપવાં એની પસંદગી માટે પાર્ટીની મીટિંગમાં દલીલો થશે. તું એ દલીલમાં સક્રિય ભાગ લેજે અને એ માટે પણ બે-પાંચ મીટિંગો થાય એ જોજે. દરેક સીએની ફર્મની સામે કંઈ ને કંઈ વાંધા કાઢજે અને બીજી બે-ચાર સીએની ફર્મ, પરદેશની ઇંગ્લેન્ડ, અમેરિકાની ફર્મો સજેસ્ટ કરજે. પછી બધી જ ફર્મ આગળથી એમની પ્રોફેશનલ ફી કેટલી થશે, કેટલા સમયમાં તેઓ એમનું કાર્ય પૂરું કરશે એ બધી વિગતો મગાવજે. આ બધામાં જ એકાદ-બે વર્ષ તો સહેજે નીકળી જશે.’

‘હા, હા, પણ પેલો સત્યેન તો હવે ટ્રેઝરર નીમાઈ ચૂક્યો છે. એ પાછલા ભલે નહીં, પણ હવે પછીના આગલા હિસાબો બરાબર જોશે ને?’

‘તું એની પણ ફિકર ન કર. જો સાંભળ…’

તૈમૂર ખાને આરજેને જે કહ્યું એ સાંભળીને આરજેનું ખુલ્લું મોઢું એકદમ પહોળું થઈ ગયું.

* * *

સત્યેન પર જે જે સ્ત્રીઓએ જાતીય શોષણના આક્ષેપો કર્યા હતા એ પાંચેય સ્ત્રીઓ આમ સત્યેનના અચાનક ગુમ થવાથી વિમાસણમાં પડી ગઈ હતી.

મયૂરીને ધાસ્તી પેઠી કે સત્યેનના ગુમ થવા પાછળ એના ભાઈ મયંકનો તો હાથ નહીં હોય ને! સત્યેનની વલે કરવાની ઇચ્છા તો એણે પ્રગટ કરી જ હતી અને એનો ભાઈ આડુંઅવળું કરવામાં ઉસ્તાદ હતો. ન કરે નારાયણ ને મયંકે સત્યેનનું કાટલું જ ન કાઢી નાખ્યું હોય? મયૂરી આ વિચારે થરથર કાંપી ઊઠી.

* * *

તેજાની સત્યેનના ગુમ થવાના સમાચાર સાંભળીને પહેલાં તો મલકી ઊઠ્યો. ઇન્ડસ્ટ્રીના મવાલીએ એનું કામ કરી નાખ્યું એનો એને સંતોષ પણ થયો, પણ પછી એને એકદમ બીક લાગી. સત્યેનને ખોખરો કરવાને બદલે એ મવાલીએ જો ખતમ કરી નાખ્યો હશે તો! વિચાર આવતાં જ તેજાનીનાં ગાત્રો ગળી ગયાં.

* * *

ડેવિડ ગોન્સાલ્વિસ રોડ્રિગ્સ ફર્નાન્ડીસને ફોન કરી કરીને થાક્યો, પણ એ બૉડીબિલ્ડરના મોબાઇલમાં ઘંટડી જ વાગ્યા કરતી હતી. એ ફોન રિસીવ નહોતો કરતો. ગોન્સાલ્વિસને ધ્રાસ્કો પડ્યો. ફર્નાન્ડીસ ફોન કેમ ઉપાડતો નહોતો? જ્યારથી ગોન્સાલ્વિસે સત્યેન શાહના ગુમ થવાના સમાચાર ટીવી ઉપર જોયા હતા ત્યારથી એને ચિંતા પેઠી હતી, શું થયું હશે સત્યેન શાહનું? મેં તો ફર્નાન્ડીસને ફક્ત સત્યેન શાહને પાઠ ભણાવવા એનાં હાડકાં તોડવાનું જ કહ્યું હતું. ક્યાંક ફર્નાન્ડીસે આવેશમાં આવીને સત્યેનને વધુ માર્યો ન હોય, જેથી એનું મૃત્યુ નીપજ્યું હોય. નક્કી ફર્નાન્ડીસે વધુ બળ વાપર્યું હશે. એ બૉડીબિલ્ડર સાલો છે જ જડભરત, અક્કલનો ઓથમીર. હાથ જોરથી ઊપડી ગયો હશે અને પેલો દાળ-ભાત ખાઉ ગુજ્જુ એ સહન કરી શક્યો નહીં હોય. નક્કી ફર્નાન્ડીસના હાથે સત્યેન શાહ માર ખાઈને મરી ગયો હશે. એટલે જ ફર્નાન્ડીસ મુંબઈ છોડીને ભાગી ગયો હશે અને ફોન જાણીજોઈને ઉપાડતો નથી. કાં તો એણે એ ફેંકી દીધો હશે.

* * *

‘ટાઇગર બાય ધ ટેલ’ એ નવલકથાના પ્લોટ મુજબ અમર્ત્યએ સત્યેન શાહનું મર્ડર કરવાનો આબાદ પ્લાન ઘડ્યો હતો. એ પ્લાન અમર્ત્ય અમલમાં મૂકે એ પહેલાં તો મુંબઈનાં બધાં જ ટેલિવિઝનોએ ‘સત્યેન શાહ ગુમ’ એ સમાચાર ફેલાવી દીધા હતા. ‘નક્કી પેલી બીજી ચાર સ્ત્રીઓમાંની કોઈ એકના હસબન્ડ કે લવરે સત્યેનનું મર્ડર કર્યું હોવું જોઈએ. કંઈ નહીં ચાલો, મારો ઇરાદો તો બર આવ્યો. ટાઢા પાણીએ ખસ ગઈ. હું જો સત્યેનનું મર્ડર કરત તો મારે થોડા સમય માટે અન્ડરગ્રાઉન્ડ થવું પડત. એટલામાં જો રંજનાને કોઈ બીજું પ્રપોઝ કરી દેત તો મારે પરણ્યા પહેલાં રાંડવાનું આવત. હવે હું લાગ મળે કે તરત જ રંજના પાસે પરણવાનો પ્રસ્તાવ મૂકીશ.’

* * *

સાવિત્રીને એના વરને મારવા કે ઈજા પહોંચાડવા આટઆટલા લોકો ઇચ્છુક હતા એનો ખ્યાલ જ નહોતો. સત્યેનનું મૃત્યુ થયું હશે, કોઈએ એનું મર્ડર કર્યું હશે એવું તો એ વિચારી જ નહોતી શકતી. સત્યેનની ડાયરીનું છેલ્લું પાનું ચોખ્ખેચોખ્ખું ભલે કંઈ જણાવતું ન હોય, પણ એ એટલું તો સ્પષ્ટ કરતું હતું કે એમાં જે લખવામાં આવ્યું હતું એ પ્રમાણે જો સત્યેન વર્ત્યો હશે તો એનું મૃત્યુ તો નહીં જ નીપજ્યું હોય.

* * *

‘આ વળી એક બીજો ઇન્ડસ્ટ્રિયાલિસ્ટ કોણ ફૂટી નીકળ્યો, જેણે એક પછાત વર્ગની સગીર બાળાનું જાતીય શોષણ કર્યું?’

હું આવી શકું એમ નથી એનું કારણ જાગૃતિ જોશીએ અટલને જણાવ્યું અને સત્યેન શાહની ડાયરીમાંથી અટલનું મન બીજા વિચારે ચડ્યું. અચાનક અટલને એ જ્યારે સત્યેન શાહની લાઇબ્રેરીમાં બેઠાં બેઠાં એમની ડાયરીઓ વાંચતો હતો અને એમાંનાં અગત્ય પૃષ્ઠોના ફોટાઓ એના મોબાઇલ વડે પાડતો હતો ત્યારે સાવિત્રીએ કહેલા શબ્દો યાદ આવ્યા.

‘મિસ્ટર અટલ, સત્યેન નિયમિતપણે રોજેરોજ એના જીવનમાં જે અગત્યના બનાવો બન્યા હોય એને આ ડાયરીઓમાં ટપકાવતો હતો. તમે એના ઉપર જે દિવસે આક્ષેપ કરવામાં આવ્યો હતો ત્યારથી લઈને એ લાપતા થયો એ બધા જ દિવસોમાં એણે એની ડાયરીમાં જે લખ્યું છે એ વાંચો તો કદાચ તમને સત્યેનની નિર્દોષતાની ખાતરી થશે અને એને શોધી કાઢવામાં અમને મદદ કરી શકશો.’

‘આવી અગત્યની વાત મારા ધ્યાનમાં કેમ ન આવી? મારે તપાસ છેલ્લા પાના ઉપરથી કરવી જોઈએ, નહીં કે પહેલા પાના ઉપરથી.’ આવું વિચારતાં અટલે એના મોબાઇલમાં ઝડપેલું સત્યેન શાહની ડાયરીનું છેલ્લું પાનું ખોલ્યું.

સત્યેન શાહે તેઓ લાપતા થયા એના આગલા દિવસે એમની ડાયરીમાં જે લખ્યું હતું એ વાંચતાં અટલ સ્તબ્ધ બની ગયો.

આવી કલ્પના એણે કરી જ નહોતી.

* * *

‘હલ્લો જાગૃતિ…’

‘સૉરી, હું જાગૃતિ નથી, અચલા છું.’

સત્યેન શાહની ડાયરીનું છેલ્લું પાનું વાંચીને સ્તબ્ધ બનેલા અટલે એના મોબાઇલની ઘંટડી વાગતાં એને ઉપાડ્યો. જાગૃતિનો જ ફોન હશે એમ માનીને એણે એને સંબોધન કર્યું. ફોન જાગૃતિનો નહીં, પણ અચલાનો છે એ જાણતાં એ થોડો છોભીલો પડ્યો.

સામેથી થોડીક ક્ષણો સુધી અટલનો અવાજ ન આવતાં અચલા બોલી,

‘તું જાગૃતિનો કૉલ એક્સ્પેક્ટ કરતો હોય તો હું ફોન કટ કરું છું.’

‘ના… ના. જાગૃતિ જોશીનો ફોન આવ્યો હતો એટલે મને એમ કે એણે પાછો ફોન કર્યો હશે.’

‘સવાર સવારના જાગૃતિ જોશીનો ફોન? શું ચાલી રહ્યું છે?’

‘એક ઇન્ડસ્ટ્રિયાલિસ્ટે એક પછાત વર્ગની સગીર બાળાનું જાતીય શોષણ કર્યું છે.

જાગૃતિ એ કિસ્સાની જાણકારી મેળવવા ગામદેવી પોલીસસ્ટેશન ગઈ છે.’ અટલ અચલાના કટાક્ષનો જવાબ આપવાના મૂડમાં નહોતો.

‘ઓહ માય ગૉડ. આ વળી બીજો સત્યેન શાહ નીકળ્યો.’

‘અચલા, સત્યેન શાહને તું આમ બદનામ ન કર. એની ઉપર કરવામાં આવેલા આક્ષેપો હજુ પુરવાર નથી થયા.’

‘પાંચ-પાંચ પ્રતિષ્ઠિત સ્ત્રીઓએ ખુલ્લેઆમ, બધી જ વિગતો આપીને આક્ષેપો કર્યા છે. હવે એમાં પુરવાર કરવાનું બાકી શું રહ્યું છે? સત્યેન શાહે પણ એ આક્ષેપો નકાર્યા નથી અને એ પોતે તો ભાગી જ ગયા છે.’

‘અચલા, ફરી પાછી તું એક પ્રતિષ્ઠિત નાગરિકની વગોવણી કરે છે.’

‘અટલ, તું સત્યેન શાહનો આટલો બધો પક્ષ કેમ લે છે?’

‘આ બધી વાત છોડ. બોલ, તેં મને ફોન કેમ કર્યો છે?’

‘સત્યેન શાહનું ઇન્વેસ્ટિગેશન કેમ ચાલે છે?’ અચલાએ એણે ફોન શા માટે કર્યો હતો એ ન કહેતાં સામો પ્રશ્ન કર્યો.

‘કેમ? તારે એ જાણીને શું કામ છે?’

‘તું એ કેસ પેલી જાગૃતિ સાથે ઇન્વેસ્ટિગેટ કરવા ઇચ્છે છે?’

‘જો, અચલા… હું સત્યેન શાહનો કેસ કોની સાથે તપાસવા ઇચ્છું છું એ મારે તને કહેવાની જરૃર નથી.’

‘ના, ના. નહીં કહેતો. આ તો મને એમ કે તને ઇન્વેસ્ટિગેશન માટે મદદ જોઈતી હોય તો મારી માગ ને. એ નવીસવી છોકરી તને શું મદદ કરવાની હતી.’

‘આભાર, પણ તેં મને ફોન શા માટે કર્યો છે?’

‘ગુડ મોર્નિંગ કહેવાતો નહીં જ કર્યો હોય ને?’

‘હા અને હવે મારી મોર્નિંગ ગુડમાંથી બૅડ થઈ જાય એ પહેલાં તું કહી દે કે તેં મને ફોન શા માટે કર્યો છે?’

‘કંઈ નહીં. તને તો ખબર છે કે હું સત્યેન શાહની વાઇફને મળવા ગઈ હતી. મને થયું કે જો તારે મારી આગળથી કોઈ બાતમી જોઈતી હોય તો…’

‘તો શું?’

‘તો આ ઇન્વેસ્ટિગેશનમાં હું તને મદદ કરું. આપણે સાથે કામ કરીએ.’

‘આ કેસમાં તો શું, કોઈ પણ કેસમાં આપણે સાથે કામ કરી શકીએ એમ નથી. આપણા બંનેના વિચારો જુદા છે. તું જાણ્યા-કર્યા વગર, પૂરતી તપાસ કર્યા વગર સત્યેન શાહને ગુનેગાર ગણે છે. જ્યારે હું એમના ઉપર કરવામાં આવેલા આક્ષેપો જ્યાં સુધી સાચા છે એવું પુરવાર ન થાય ત્યાં સુધી એમને ગુનેગાર નથી ગણતો.’

‘પણ તું કોઈ પણ જાતની તપાસ કર્યા સિવાય તેઓ ગુનેગાર નથી એવું દૃઢપણે માને છે.’

‘મેં કોઈ પણ જાતની તપાસ નથી કરી એવું તું શા ઉપરથી માને છે?’

‘એટલે? સત્યેન શાહની પત્નીએ તને કોઈ બાતમી, કોઈ માહિતી, કોઈ પુરાવાઓ આપ્યાં છે?’

‘ગુડબાય અચલા, મારે જરા અગત્યનું કામ છે.’ કહીને અટલે ફોન કટ કરી નાખ્યો.

અચલા ધૂંધવાઈને મોબાઇલનો સ્ક્રીન જોતી રહી.

* * *

‘મિસ્ટર સત્યેન, તમે કાલે ને કાલે અહીંયા આવી જાવ.’

‘કાલે? કાલે તો મેં પ્રેસ કૉન્ફરન્સ બોલાવી છે.’

‘ભલે, પણ હવે તમારું ત્યાં રહેવું સલામત નથી. જુઓ, અમે બધો જ બંદોબસ્ત કર્યો છે. કાલે સવારના નિયમ પ્રમાણે તમે અમેચ્યૉર્સ રાઇડર્સ સ્કૂલમાં જવા નીકળો એ પ્રમાણે તમારા બંગલામાંથી બરાબર છ વાગે નીકળજો. રાઇડિંગ ક્લબમાં જ જતાં બાજુની નૅશનલ સ્પોટ્ર્સ ક્લબમાં જજો. ત્યાં કોઈને ન મળતાં સીધા જ ચેન્જિંગ રૃમમાં જઈ રાઇડિંગ શૂઝ અને કપડાં બદલી સાદાં પેન્ટ કે બુશશર્ટ પહેેરી લેજો અને એ બૂટ અને કપડાં સાથે જ રાખજો.

ક્લબમાંથી ચાલતા મહાલક્ષ્મી રેલવેસ્ટેશને જજો. ત્યાંથી બોરીવલીની રિટર્ન ટિકિટ લેજો, પણ દાદર પર ઊતરી જજો. દાદરથી ટૅક્સી કરીને માહિમના પોન્ડ પાસે જજો. ત્યાંથી રિક્ષામાં છત્રપતિ શિવાજી આંતરરાષ્ટ્રીય ઍરપોર્ટના ટર્મિનલ-ટુ ઉપર જજો. અમારો માણસ તમને ત્યાં ગેટ નંબર-૫ પાસે મળશે. એ તમારા માટે ખાસ બનાવેલ એક પાસપોર્ટ તમને આપશે.

તમે ઘરેથી છ વાગે નીકળ્યા હશો એટલે આમ પ્રદક્ષિણા કરીને ઍરપોર્ટ ઉપર પહોંચતાં બેથી અઢી કલાક લાગશે. બરાબર આઠને ત્રીસ કલાકે અમારું પ્રાઇવેટ જેટ ઍરપોર્ટ ઉપર લૅન્ડ થશે. અમારો માણસ તમને એની પાસે દોરી જશે.

તમે જેવા પ્લેનમાં બેસશો કે એ પ્લેન તમને લઈને અમારી પાસે આવી પહોંચશે. જોજો, હું જે જણાવું છું એ પ્રમાણે જ વર્તજો. અમને એવા પાક્કા પાયે ન્યૂઝ મળ્યા છે કે તમારો જાન જોખમમાં છે.’

સત્યેન શાહની ડાયરીના છેલ્લા પાના ઉપર લખેલ બાતમી એ જણાવતી ન હતી કે એ ફોન કોનો હતો? ક્યાંથી કરવામાં આવ્યો હતો? કરનાર વ્યક્તિ કોણ હતી? સત્યેન શાહને એ જેટ વિમાન ક્યાં લઈ જવાનું હતું?

સત્યેન શાહનો જાન લેવા કોણ કટિબદ્ધ હતું એ પણ એમની ડાયરીમાંની વિગતો જણાવતી ન હતી!

(ક્રમશઃ)
———————-.